نام بهشهر پیش از دوره صفوی، تمیشه، نامیه، پنجهزاره، آسیابسر بوده‌است. چون مادر شاه عباس، بهشهری بوده، وی با مسافرت به بهشهر، این شهر را پایتخت تابستانی خود ساخته و نام آن را به اشرف‌البلاد، یعنی بهترین و شریف‌ترین شهرها، تغییر داده‌است.
او، کاخ‌ها و عمارت‌هایی را در بهشهر بنا نهاد. رکن الاسفار، از درباریان دوره ناصری، در سفرنامه خود وجه تسمیه دیگری را برای اشرف ذکر می‌کند. او معتقد است زمانی که شاه عباس این شهر را به صورت مدرن و امروزی بنا نهاد، پاره‌ای از درباریان گفتند «هذا اشرف من فرح آباد» و همین کلمه به مذاق شاه خوش آمد.
بطور کلی ناحیه جنوبی دریای مازندران از گذشته بسیار دور از اهمیت سیاسی، تاریخی و نظامی فوق العاده‌ای برخوردار بوده‌است. بررسی وکاوشهائی که در سواحل دریای خزر در مکانهائی مانند سابقه غارهای هوتو و کمربند (در نزدیکی بهشهر) انجام گرفته‌است، قدمت این ناحیه را به دوره غارنشینی و تقریباً" 10000 سال قبل از میلاد مسیح به ثبت رسانده‌است.
تحقیقات دیگر موید آن است که در ادوار باستانی این منطقه یکی از حوزه‌های مهم تمدن قبل و بعداز تاریخ ایران بوده‌است.
تحقیقات بعمل آمده از متون تاریخی نشان می‌دهد که در اواسط قرن سوم هجری قمری دین اسلام در شکل علویان در این ناحیه نفوذ یافته‌است. شهرستان بهشهر در ابتداء بعنوان یکی از روستاهای حائز اهمیت با نامهای نامیه، کبود جامه، تمیشه، قره طغان پنج هزاره، واشرف معروف بوده‌است. در دوره صفویان، شکوفائی و رونق این ناحیه بیشتر گردید. علاقه شاهان صفوی به این منطقه باعث شد این شهر بعنوان پایتخت دوم صفویان انتخاب گردد.
بعد از احداث شهر، شاه عباس چندین هزار گرجی را به شهر اشرف کوچاند. شاه عباس هرگاه به مازندران می‌آمد اشرف را به دیگر نقاط آن ترجیح می‌داد. احتمالاً اولین گروه نمایندگان سیاسی انگلستان در اشرف البلاد به حضور شاه عباس رسیدند.
اشرف البلاد در اثر جنگهای داخلی حملات ترکمن‌ها، افغان‌ها و حملات سپاهیان زند صدمات فراوان دید و به طور مکرر تخریب شد. نادر شاه هنگامی که اعزام جنگ بالزگی‌ها بود مدتی را در این شهر سپری کرد.
محمد حسن خان قاجار علاقه زیادی نسبت به آن داشت و غالباً در این شهر اقامت می‌کرد، سکنه این شهر از اقوام مختلف تشکیل شده بود، از جمله مهاجران گرجی که شاه عباس آن‌ها را از قفقاز کوچانده بود، همچنین گروهی از خانواده‌های طالشی لنگران که از سواحل دریای خزر آمده بودند و جمعی هم از ثات‌ها که یکی از قبایل ایرانی بود.
بهشهر امروزی، شهری زیبا و جذاب است که آثار طبیعی و تاریخی فراوان دارد. کاخ صفی آباد کاخ صفی آباد در بالای کوهی مشرف به بهشهر قرار دارد.
این کاخ از جمله ابنیه تاریخی و باشکوه دوره صفویه‌است که در دوران قاجار به علت بی توجهی به کلی ویران گردید، ولی در عهد پهلوی به دستور رضاشاه، باهمان اسلوب و ویژگی معماری عصر صفوی دوباره سازی شد. در این دوره همچنین محراب قدیمی آن که به مرور زمان خراب و مسدود شده بود، مجدداً بازسازی شد.
مجموعه تاریخی عباس اباد
مجموعه جزیره میانکاله
مجموعه تاریخی صفی اباد
مجموعه باغ شاه عباس(شهرداری بهشهر)
مجموعه ابشار سنگ نو
مهندسی عمران بهشهر(تیسفون) www.tisfooon.blogfa.com
